Recensie: The Ghost Writer

De nieuwste van Roman Polanski is op het eerste gezicht een wat vreemde film. Het lijkt niet erg belangrijk te zijn wat de hoofdpersonen, goed gespeeld door onder andere Ewan McGregor, Pierce Brosnan en Olivia Williams, overkomt (lees hier een bespreking van de plot). Waar het de geplaagde regisseur om gaat, is het vertellen van een politiek verhaal.

Dat verhaal stelt de innige banden tussen de VS en het Verenigd Koninkrijk ter discussie. Het levert echter bovenal kritiek op de veiligheidshype die de wereld sinds 2001 overspoelt. Er zijn steeds meer zichtbare vormen van beveiliging, bijvoorbeeld op vliegvelden, bij belangrijke evenementen en rond VIPs. Veiligheidsdiensten als de CIA draaien overuren en hebben verregaande bevoegdheden. Maar hoe effectief is die beveiliging eigenlijk? Het antwoord van de film: niet heel erg. En, nog belangrijker: Zijn de regeringen áchter die beveiliging eigenlijk wel betrouwbaar? Waarom laten ze zich in met wapenproducenten? Doen ze niet alle veiligheidsmaatregelen teniet, door landen binnen te vallen en vijanden te ontvoeren en te martelen en zo meer vijanden te creëren?

Wij dwalen net als hoofdpersoon 'The Ghost' (McGregor) als nauwelijks ter zake doende figuranten, geesten bijna, door een toneelstuk met een voor ons geheim script. De stap naar pessimistisch samenzweringsdenken is na het zien van The Ghost Writer makkelijk gezet. Blissful ignorance lijkt de beste uitvlucht, maar het is lastig ignorant te blijven als zichtbare gevolgen van rampzalig overheidsbeleid onze levens blijven binnendringen. Dankzij wie geven we steeds meer privacy prijs? Roepen we dit alles als Westerlingen niet over onszelf af? En zijn onze persoonlijke gegevens wel in goede handen? Stel jezelf eens die vragen als je op een vliegveld in de bodyscanner stapt of vier vingerafdrukken achterlaat bij het regelen van een nieuw paspoort.

Serieuze business, dus. Maar ondanks de wat cynische boodschap is The Ghost Writer heel erg kijkbaar. Er zijn veel verrassend grappige scènes, zichtbaar een kolfje naar McGregors hand. Het kleurenfilter is understated en smaakvol aards. Ook opvallend zijn de mooie shots van het strand en de zee, waarvan vele veelzeggend vanuit de bunkerachtige woning waarin veel zich afspeelt. Polanski levert met The Ghost Writer een tamelijk subtiele, maar kritische film af, die daarin (en qua tempo) nogal op Das Weisse Band van Haneke lijkt. Van mij mag Polanski nog steeds opgesloten worden voor zijn vroegere zonden, zolang hij maar films vanuit zijn cel mag blijven maken!